Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental
Freedoms of European Union
Giriş
Avrupa halkları, aralarında daha yakın bir birlik oluşturmak için ortak değerlere
dayalı barışçı bir geleceği paylaşmaya kararlıdır.
Ruhani ve manevi mirasının bilincinde olan Birlik, bölünmez ve evrensel değerler
olan insan onuru, özgürlük, eşitlik ve dayanışma değerleri üzerine inşa edilmiştir.
Demokrasi ve hukukun üstünlüğü ilkelerine dayanmaktadır. Birlik vatandaşlığını tesis
ederek ve bir özgürlük, güvenlik ve adalet bölgesi oluşturarak bireyi, faaliyetlerinin
merkezine yerleştirir.
Birlik, bu ortak değerlerin korunması ve geliştirilmesine katkıda bulunurken
Avrupa halklarının kültürleri ve geleneklerinin çeşitliliği yanısıra Üye Devletlerin
ulusal kimlikleri ve bunların ulusal, bölgesel ve yerel düzeylerdeki kendi kamu
makamlarının düzenlenmesine saygı gösterir. Dengeli ve sürdürülebilir kalkınmayı
teşvik etmeye çalışır ve insanların, eşyaların, hizmetlerin ve sermayenin serbest
dolaşımını ve yerleşme özgürlüğünü sağlar.
Bu amaçla, toplum, sosyal ilerleme, bilimsel ve teknolojik gelişmeler ışığında
temel hak ve özgürlüklerin bir Bildirge'de daha açık bir şekilde ortaya konulması
yoluyla bu hak ve özgürlüklerin korunmasının güçlendirilmesi gerekmektedir.
Bu Bildirge, Topluluk ve Birliğin yetkileri ve görevlerini ve yetki ikamesi ilkesini
dikkate alarak özellikle Üye Devletlerin ortak uluslararası yükümlülükleri ve anayasal
gelenekleri, Avrupa Birliği Antlaşması, Topluluk Antlaşmaları, Avrupa İnsan Hakları
ve Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesi, Topluluk ve Avrupa Konseyi tarafından
kabul edilen Sosyal Bildirgeler ve Avrupa Toplulukları Adalet Divanı ve Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesi'nin içtihat hukukundan kaynaklanan hakları yeniden teyid etmektedir.
Bu haklardan yararlanılması, öteki kişiler, insanlık ve gelecekteki kuşaklar
konusunda sorumluluklar ve görevleri beraberinde getirmektedir.
Birlik, bu nedenle, aşağıda belirtilen hakları, özgürlükleri ve ilkeleri tanımaktadır.
Bölüm I
Onur
Madde 1. – İnsanlık onuru
İnsanlık onuru, ihlal edilemez. Saygı gösterilmeli ve korunmalıdır.
Madde 2. – Yaşama hakkı
1. Herkes, yaşama hakkına sahiptir.
2. Hiç kimse, ölüm cezasına çarptırılmamalı veya idam edilmemelidir.
Madde 3. – Kişinin bedensel ve ruhsal dokunulmazlık hakkı
1. Herkes, kendi bedensel ve ruhsal dokunulmazlığına saygı gösterilmesi hakkına
sahiptir.
2. Tıp ve biyoloji alanlarında, özellikle aşağıda belirtilenlere saygı gösterilmelidir:
– yasada belirtilen usüllere uygun olarak ilgili kişinin özgürcü ve bilinçli
olarak vereceği muvafakat,
– özellikle kişilerin seçilmesini amaçlayan insan ırkının soyaçekim yoluyla ıslahına
yönelik uygulamaların yasaklanması,
– insan bedeninin ve bölümlerinin ticari bir kazanç kaynağı haline getirilmesinin
yasaklanması,
– insanların kopyalama yoluyla üretilmesinin yasaklanması.
Madde 4. – İşkence veya insanlık dışı veya alçaltıcı muamele veya ceza yasağı
Hiç kimse, işkenceye veya insanlık dışı veya alçaltıcı muamele veya cezaya tabi
tutulmamalıdır.
Madde 5. – Kölelik ve zorla çalıştırılma yasağı
1. Hiç kimse, kul ya da köle olarak tutulamaz.
2. Hiç kimse zorla çalıştırılamaz ve zorunlu çalışmaya tabi tutulamaz.
3. İnsan kaçakçılığı yasaklanmıştır.
Bölüm II
Özgürlükler
Madde 6. – Özgürlük ve güvenlik hakkı
Herkes kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkına sahiptir.
Madde 7. – Özel ve aile yaşamına saygı
Herkes, özel ve aile yaşamına, konutuna ve haberleşmesine saygı gösterilmesini
isteme hakkına sahiptir.
Madde 8. – Kişisel bilgilerin korunması
1. Herkes, kendisine ilişkin kişisel bilgilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir.
2. Bu tür bilgiler, belirtilen amaçlar için ve ilgili kişinin muvafakatine veya
yasada öngörülen başka meşru temele dayalı olarak adil şekilde kullanılmalıdır.
Herkes, kendisi hakkında toplanmış olan bilgilere erişme ve bunlarda düzeltme yaptırma
hakkına sahiptir.
3. Bu kurallara uyulması, bağımsız bir makam tarafından denetlenecektir.
Madde 9. – Evlenme ve aile kurma hakkı
Evlenme hakkı ve aile kurma hakkı, bu hakların kullanılmasına ilişkin ulusal
mevzuata uygun olarak teminat altına alınacaktır.
Madde 10. – Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü
1. Herkes, düşünce, din ve vicdan özgürlüğü hakkına sahiptir. Bu hak, din veya
inancını değiştirme özgürlüğünü ve din veya inancını tek başına veya topluluk halinde,
aleni veya gizli olarak ibadet etme, öğretme, uygulama ve gereklerine uyma şeklinde
açığa vurma özgürlüğünü içerir.
2. Bu hakkın kullanılmasına ilişkin ulusal mevzuata uygun olarak dini nedenlerle
askerlik görevini yapmayı reddetme hakkı tanınmaktadır.
Madde 11. – İfade ve haber alma özgürlüğü
1. Herkes, ifade özgürlüğü hakkına sahiptir. Bu hak, kamu makamlarının müdahalesi
olmaksızın ve ulusal sınırlarla kısıtlanmaksızın bir görüşe sahip olma, haber ve
düşünceleri elde etme ve bunları ulaştırma özgürlüğünü içerir.
2. Basının özgürlüğü ve çoğulculuğuna saygı gösterilmelidir.
Madde 12. – Toplanma ve örgütlenme özgürlüğü
1. Herkes, barışçıl bir biçimde toplanma özgürlüğü ile her düzeyde, özellikle
siyaset, sendika ve yurttaşlıkla ilgili konularda örgütlenme özgürlüğü hakkına sahiptir.
Bu, herkesin kendi çıkarlarını korumak için sendika kurma ve sendikalara girme hakkını
da içerir.
2. Birlik düzeyindeki siyasi partiler, Birliğin vatandaşlarının siyasi iradesinin
ifade edilmesine katkıda bulunurlar.
Madde 13. – Sanat ve bilim özgürlüğü
Sanat ve bilimsel araştırma, kısıtlamaya tabi olmamalıdır. Akademik özgürlüğe
saygı gösterilmelidir.
Madde 14. – Eğitim hakkı
1. Herkes, eğitim görme ve mesleki ve sürekli eğitimden yararlanma hakkına sahiptir.
2. Bu hak, serbest zorunlu eğitim görme olasılığını da içerir.
3. Demokratik ilkelere ve ailelerin çocuklarının kendi dini, felsefi ve eğitim
konusundaki inançlarına uygun olarak eğitim ve öğretim görmelerini sağlama hakkına
saygı gösterilerek eğitim kurumları tesis etme özgürlüğüne, bu özgürlük ve hakkın
kullanılmasına ilişkin ulusal mevzuata uygun olarak saygı gösterilmelidir.
Madde 15. – Meslek seçme ve çalışma hakkı
1. Herkes, çalışma ve serbestçe seçilmiş veya kabul edilmiş bir mesleği ifa etme
hakkına sahiptir.
2. Birliğin her vatandaşı, herhangi bir Üye Devlette iş arama, çalışma, yerleşme
hakkını kullanma ve hizmet verme özgürlüğüne sahiptir.
3. Üye Devletlerin ülkelerinde çalışma izni almış olan üçüncü ülkelerin vatandaşları,
Birliğin vatandaşlarının çalışma şartlarına eşit çalışma şartlarından yararlanma
hakkına sahiptir.
Madde 16. – Bir ticari faaliyette bulunma özgürlüğü
Topluluk hukuku ve ulusal yasalar ve uygulamalara göre bir ticari faaliyette
bulunma özgürlüğü tanınmaktadır.
Madde 17. – Mülk edinme hakkı
1. Herkes, yasal şekilde elde ettiği mülküne sahip olma, kullanma, elden çıkarma
ve miras bırakma hakkına sahiptir. Bunların kaybı karşılığında zamanında adil bir
tazminat ödenmesi koşulu ile kamu menfaati nedeniyle veya yasada öngörülen koşullar
çerçevesinde yapılması dışında hiç kimsenin elinden mülkü alınamaz. Mülkün kullanımı,
kamu menfaati için gerekli olduğu ölçüde yasa ile düzenlenebilir.
2. Fikri mülkiyet, korunmalıdır.
Madde 18. – Sığınma hakkı
Sığınma hakkı, 28 Temmuz 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesi ve sığınmacıların statüsüne
ilişkin 31 Ocak 1967 tarihli Protokol kuralları dikkate alınarak ve Avrupa Topluluğunu
kuran Antlaşma'ya uygun olarak teminat altına alınmalıdır.
Madde 19. – İhraç, sınır dışı veya iade etme yasağı
1. Toplu sınır dışı etmeler yasaktır.
2. Hiç kimse, ölüm cezası, işkence veya başka insanlık dışı veya alçaltıcı muamele
veya cezaya tabi tutulması konusunda ciddi bir tehlikenin bulunduğu bir Devlete
geri gönderilemez, sınır dışı edilemez veya iade edilemez.
Bölüm III
Eşitlik
Madde 20. – Yasa önünde eşitlik
Herkes, yasa önünde eşittir.
Madde 21. – Ayrımcılık yasağı
1. Cinsiyet, ırk, renk, etnik veya sosyal köken, kalıtımsal özellikler, dil,
din veya inanç, siyasi veya başka herhangi bir görüş, bir ulusal azınlığın üyesi
olma, hususiyet, doğum, maluliyet, yaş veya cinsel eğilim gibi herhangi bir nedenle
ayrımcılık yapılması yasaktır.
2. Avrupa Topluluğunu kuran Antlaşma ve Avrupa Birliği Antlaşmasının uygulanması
kapsamı çerçevesinde ve söz konusu Antlaşmaların özel hükümleri saklı kalmak üzere
milliyet nedeniyle her türlü ayrımcılık yasaktır.
Madde 22. – Kültürel, dini ve dilsel çeşitlilik
Birlik, kültürel, dini ve dilsel çeşitliliğe saygı gösterecektir.
Madde 23. – Erkekler ve kadınlar arasında eşitlik
Erkekler ve kadınlar arasında eşitlik, istihdam, çalışma ve ücret dahil olmak
üzere bütün alanlarda sağlanmalıdır.
Eşitlik ilkesi, yeterli şekilde temsil edilmeyen cinsin lehine belirli avantajlar
sağlanmasını öngören önlemlerin sürdürülmesini veya benimsenmesini engellemez.
Madde 24. – Çocukların hakları
1. Çocuklar, kendi refahları için gerekli olan koruma ve ihtimamdan yararlanma
hakkına sahiptir. Görüşlerini serbestçe ifade edebilirler. Bu görüşler, kendi yaşları
ve olgunluk düzeylerine uygun olarak kendilerini ilgilendiren konularda dikkate
alınır.
2. Kamu makamları veya özel kuruluşlar tarafından çocuklarla ilgili olarak yapılan
bütün işlemlerde, çocuğun çıkarlarının en iyi şekilde korunmasına öncelik verilmelidir.
3. Her çocuk, bunun kendi çıkarlarına aykırı olması haricinde anne ve babasının
her ikisi ile düzenli olarak kişisel ilişki ve doğrudan temas sürdürme hakkına sahiptir.
Madde 25. – Yaşlıların hakları
Birlik, yaşlıların, onurlu ve bağımsız bir yaşam sürdürme ve sosyal ve kültürel
yaşama katılma haklarını tanımakta ve saygı göstermektedir.
Madde 26. – Engellilerin toplumla bütünleştirilmesi
Birlik, engelli kişilerin, bağımsızlıklarını, toplumsal ve mesleki yaşamla bütünleştirilmelerini
ve toplum yaşamına katılmalarını sağlamaya yönelik önlemlerden yararlanma hakkını
tanımakta ve saygı göstermektedir.
Bölüm IV
Dayanışma
Madde 27. – İşçilerin işletme içinde bilgi alma ve danışma hakkı
Topluluk mevzuatı ve ulusal yasalar ve uygulamalarda öngörülen durumlar ve koşullarda
işçiler veya temsilcilerine, uygun düzeylerde zamanında bilgi verilmeli ve danışmalarda
bulunulmalıdır.
Madde 28. – Toplu sözleşme görüşmeleri yapma ve eylem hakkı
İşçiler ve işverenler veya bunların ilgili kuruluşları, topluluk mevzuatı ve
ulusal yasalar ve uygulamalara göre uygun düzeylerde toplu sözleşmeler müzakere
etme ve imzalama ve menfaat ihtilafı olması halinde grev eylemi dahil olmak üzere
kendi çıkarlarını korumak için ortak eylem yapma hakkına sahiptir.
Madde 29. – İşe yerleştirme hizmetlerinden yararlanma hakkı
Herkes, işe yerleştirme hizmetinden ücretsiz olarak yararlanma hakkına sahiptir.
Madde 30. – Haksız işten çıkarmaya karşı koruma
Her işçi, Topluluk hukuku ve ulusal yasalar ve uygulamalara göre haksız işten
çıkarmaya karşı korunma hakkına sahiptir.
Madde 31. – Adil ve hakkaniyete uygun çalışma koşulları
1. Her işçi, kendi sağlığı, emniyeti ve onuruna saygı gösteren çalışma koşullarından
yararlanma hakkına sahiptir.
2. Her işçi, azami çalışma saatlerinin sınırlandırılması, günlük ve haftalık
dinlenme dönemleri ve yıllık ücretli izin hakkına sahiptir.
Madde 32. – Çocuk işçi çalıştırmanın yasaklanması ve çalışan gençlerin korunması
Çocuk işçi çalıştırılması yasaktır. Gençler için daha elverişli olabilecek kurallar
saklı kalmak üzere ve sınırlı istisnalar dışında istihdam edilmek için asgari yaş
sınırı, zorunlu eğitimin tamamlanması için belirlenen asgari yaştan daha düşük olamaz.
İşe alınan gençler, yaşlarına uygun çalışma koşullarında çalıştırılmalı ve ekonomik
sömürüye ve emniyetlerine, sağlıklarına veya fiziksel, ruhsal, ahlaki veya sosyal
gelişimlerine zarar verme olasılığı bulunan veya eğitimlerini engelleyebilecek her
türlü işe karşı korunmalıdır.
Madde 33. – Aile ve meslek yaşamı
1. Aile, yasal, ekonomik ve sosyal korumadan yararlanmalıdır.
2. Aile ve meslek yaşamının bağdaştırılması için herkes, doğumla bağlantılı bir
nedenle işten çıkarmaya karşı korunma hakkına ve bir çocuğun doğumu veya evlat edinilmesinden
sonra ücretli doğum ve ebeveynlik izni alma hakkına sahiptir.
Madde 34. – Sosyal güvenlik ve sosyal yardım
1. Birlik, Topluluk hukuku ve ulusal yasalar ve uygulamalarda belirtilen usullere
göre doğum, hastalık, iş kazaları, bakıma muhtaç olma veya yaşlılık gibi durumlarda
ve işten çıkarılma durumunda koruma sağlayan sosyal güvenlik yardımları ve sosyal
hizmetlerden yararlanma hakkını tanımakta ve saygı göstermektedir.
2. Avrupa Birliği'nde yasal olarak ikamet eden ve dolaşan herkes, Topluluk hukuku
ve ulusal yasalar ve uygulamalara göre sosyal güvenlik yardımları ve sosyal avantajlardan
yararlanma hakkına sahiptir.
3. Birlik, Topluluk hukuku ve ulusal yasalar ve uygulamalarda belirtilen usullere
göre sosyal dışlanma ve yoksullukla mücadele için yeterli imkanlara sahip olmayan
herkes için uygun bir yaşam sağlamak amacıyla sosyal ve konut yardımından yararlanma
hakkını kabul etmekte ve saygı göstermektedir.
Madde 35. – Sağlık hizmetleri
Herkes, ulusal yasalar ve uygulamalarda belirtilen şartlar çerçevesinde koruyucu
sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkına ve tıbbi tedaviden yararlanma hakkına sahiptir.
Bütün Birlik politikaları ve faaliyetlerinin tanımlanmasında ve uygulanmasında yüksek
düzeyde bir insan sağlığı koruması sağlanmalıdır.
Madde 36. – Genel ekonomik konulardaki hizmetlerden yararlanma
Birlik, sosyal ve bölgesel uyumunu artırmak için Avrupa Topluluğu'nu oluşturan
Antlaşma'ya uygun olarak ulusal yasalar ve uygulamalarda öngörülen genel ekonomik
konulardaki hizmetlerden yararlanma hakkını kabul etmekte ve saygı göstermektedir.
Madde 37. – Çevresel koruma
Yüksek düzeyde bir çevresel koruma ve çevrenin kalitesinin iyileştirilmesi, Birliğin
politikalarına dahil edilmeli ve sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak sağlanmalıdır.
Madde 38. – Tüketici Koruması
Birlik politikaları, yüksek düzeyde tüketici koruması sağlamalıdır.
Bölüm V
Vatandaşlık Hakları
Madde 39. – Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanma ve aday olma hakkı
1. Birliğin her vatandaşı, ikamet ettiği Üye Devlette, bu Devletin vatandaşları
ile aynı koşullar altında Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanma ve aday olma
hakkına sahiptir.
2. Avrupa Parlamentosu üyeleri, genel serbest ve gizli oyla doğrudan seçilir.
Madde 40. – Yerel seçimlerde oy kullanma ve aday olma hakkı
Birliğin her vatandaşı, ikamet ettiği Üye Devlette, bu Devletin vatandaşları
ile aynı koşullar altında yerel seçimlerde oy kullanma ve aday olma hakkına sahiptir.
Madde 41. – İyi idare hakkı
1. Herkes, işlerinin Birliğin kurumları ve organları tarafından tarafsız ve adil
bir şekilde ve makul bir süre içinde görülmesini isteme hakkına sahiptir.
2. Bu hak, şunları içermektedir:
– herkesin, kendisini olumsuz şekilde etkileyebilecek herhangi bir işlemin yapılmasından
önce görüşlerinin dinlenmesini isteme hakkı;
– herkesin, kendi dosyasına erişme hakkı ve meşru gizlilik çıkarlarına ve mesleki
ve ticari gizliliğe saygı gösterilmesi;
– idarenin, kararları konusunda gerekçe gösterme yükümlülüğü.
3. Herkes, Topluluğun kuruluşları veya görevlilerinin, görevlerinin ifası sırasında
yolaçtıkları her türlü zararı, Üye Devletlerin yasalarındaki ortak genel ilkelere
göre Topluluğa tazmin ettirme hakkına sahiptir.
4. Herkes, Birliğin kuruluşlarına, Antlaşmaların lisanlarından birinde mektup
gönderebilir ve kendisine aynı lisanda cevap verilmesi zorunludur.
Madde 42. – Belgelere erişme hakkı
Birliğin bütün vatandaşları veya bir Üye Devlette ikamet eden veya kanuni adresi
bu devlette bulunan bütün gerçek veya tüzel kişiler, Avrupa Parlamentosu, Konsey
ve Komisyon belgelerine erişme hakkına sahiptir.
Madde 43. – Kamu Denetçisi
Birliğin bütün vatandaşları veya bir Üye Devlette ikamet eden veya kanuni adresi
bu devlette bulunan bütün gerçek veya tüzel kişiler, adli görevleri çerçevesinde
hareket eden Adalet Divanı Bidayet Mahkemesi hariç olmak üzere Topluluk kuruluşları
veya organlarının faaliyetlerinde karşılaşılan kötü idare vakalarını Birlik kamu
denetçisine havale etme hakkına sahiptir.
Madde 44. – Dilekçe ile başvurma hakkı
Birliğin bütün vatandaşları veya bir Üye Devlette ikamet eden veya kanuni adresi
bu devlette bulunan bütün gerçek veya tüzel kişiler, Avrupa Parlamentosu'nu dilekçe
ile başvurma hakkına sahiptir.
Madde 45. – Dolaşım ve ikamet özgürlüğü
1. Birliğin her vatandaşı, Üye Devletlerin ülke sınırları içinde serbestçe hareket
etmek ve ikamet etmek özgürlüğüne sahiptir.
2. Bir Üye Devletin ülkesinde yasal olarak ikamet eden üçüncü ülkelerin vatandaşlarına,
Avrupa Topluluğu'nu tesis eden Antlaşma'ya uygun olarak dolaşım ve ikamet özgürlüğü
tanınabilir.
Madde 46. – Diplomatik ve konsolosluk koruması
Birliğin her vatandaşı, tabiyetinde olduğu Üye Devletin temsil edilmediği bir
üçüncü ülkenin topraklarında, herhangi bir Üye Devletin diplomatik veya konsolosluk
makamları tarafından, sözkonusu Üye Devletin vatandaşları ile aynı şartlarda korunma
hakkına sahiptir.
Bölüm VI
Adalet
Madde 47. – Etkili hukuki bir yola başvurma ve adil yargılanma hakkı
Birlik hukuku tarafından teminat altına alınmış olan hakları ve özgürlükleri
ihlal edilen herkes, bu Maddede belirtilen şartlara uygun olarak bir mahkemede etkili
bir hukuki yola başvurma hakkına sahiptir.
Herkes, daha önceden yasa ile tesis edilmiş bağımsız ve tarafsız bir mahkemede
makul bir süre içinde yapılacak adil ve kamuya açık bir duruşma yapılması hakkına
sahiptir. Herkes, kendisine bilgi verilmesi, savunulması ve temsil edilmesi fırsatına
sahip olmalıdır.
Gerekli imkanlara sahip olmayan herkese, bu yardımın adalete etkin bir şekilde
ulaşılmasının sağlanması için gerekli olması koşulu ile hukuki yardım sağlanacaktır.
Madde 48. – Masumiyet karinesi ve savunma hakkı
1. Kendisine karşı ithamda bulunulan bir kişinin, yasaya göre suçlu olduğu kanıtlanıncaya
kadar masum olduğu kabul edilecektir.
2. Kendisine karşı ithamda bulunulmuş olan bir kişinin savunma haklarına saygı
gösterilmesi teminat altına alınmalıdır.
Madde 49. – Cezayı gerektiren suçların ve cezaların orantılı olması ve yasada
tanımlanması ilkeleri
1. Hiç kimse, işlendiği zaman ulusal veya uluslararası hukuka göre suç oluşturmayan
bir fiil veya ihmalden dolayı suçlu bulunamaz. Hiç kimseye, suçu işlediği zaman
verilebilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez. Cezayı gerektiren bir suçun
işlenmesinden sonra yasanın daha hafif bir ceza öngörmesi durumunda bu ceza uygulanır.
2. Bu madde, işlendiği zaman uluslar topluluğu tarafından tanınmış genel ilkelere
göre suç sayılan bir eylem veya ihmal nedeniyle bir kimsenin yargılanmasına veya
cezalandırılmasına engel değildir.
3. Cezaların şiddeti, cezayı gerektiren suçla orantısız olmamalıdır.
Madde 50. – Cezayı gerektiren aynı suçtan iki kere yargılanmama veya cezalandırılmama
hakkı
Hiç kimse, daha önce yasaya göre Birlik içinde kesin olarak beraat ettiği veya
mahkum olduğu bir suç nedeniyle mahkemede yeniden yargılanamaz veya cezalandırılamaz.
Bölüm VII
Genel Hükümler
Madde 51. – Kapsam
1. Bu Bildirgenin hükümleri, yetki ikamesi ilkesi dikkate alınarak Birliğin kurumları
ve organlarına ve sadece Birlik hukukunu uyguladıklarında Üye Devletlere yöneliktir.
Bu nedenle, kendi yetkilerine uygun olarak haklara saygı gösterecekler, ilkelere
uyacaklar ve bunların uygulanmasını teşvik edeceklerdir.
2. Bu Bildirge, Topluluk veya Birlik için yeni bir yetki veya görev tesis etmemektedir
veya Antlaşmalarda belirtilen yetkilerde ve görevlerde değişiklik yapmamaktadır.
Madde 52. – Teminat altına alınan hakların kapsamı
1. Bu Bildirgede kabul edilen hakların ve özgürlüklerin kullanılmasına getirilecek
her türlü sınırlandırma, yasada öngörülmeli ve bu hak ve özgürlüklerin özüne saygı
göstermelidir. Orantılı olma ilkesine tabi olarak sınırlandırmalar sadece gerekli
olmaları ve Birlik tarafından kabul edilen kamu yararı amaçlarına veya başkalarının
hak ve özgürlüklerini koruma gereksinimine gerçekten hizmet etmeleri koşulu ile
uygulanabilir.
2. Topluluk Antlaşmaları veya Avrupa Birliği Antlaşmasına dayalı olan bu Bildirgede
tanınan haklar, söz konusu Antlaşmalarda belirtilen şartlar ve sınırlar çerçevesinde
kullanılır.
3. Bu Bildirge'nin, İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesi
ile teminat altına alınmış olan haklara tekabül eden hakları içermesi durumunda
söz konusu hakların anlamı ve kapsamı, söz konusu Antlaşma'da belirtilenlerle aynı
olacaktır. Bu hüküm, Birlik hukukunun daha kapsamlı koruma sağlamasını engellemez.
Madde 53. – Koruma düzeyi
Bu Bildirge'de yer alan hiç bir şey, Birlik hukuku ve uluslararası hukuk ve Birlik,
Topluluk veya Avrupa İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesi dahil
olmak üzere Üye Devletlerin taraf olduğu uluslararası anlaşmalarla ve Üye Devletlerin
anayasaları ile kendi uygulama alanlarında tanınmış olan insan hakları veya temel
özgürlükleri kısıtladığı veya olumsuz şekilde etkilediği şeklinde yorumlanamaz.
Madde 54. – Hakların istismar edilmesi yasağı
Bu Bildirge'de yer alan hiç bir şey, işbu Bildirge'de tanınan haklar ve özgürlüklerden
herhangi birinin ortadan kaldırılmasını veya bunun, burada öngörülenden daha fazla
kısıtlanmasını amaçlayan herhangi bir faaliyette bulunma veya herhangi bir fiili
gerçekleştirme hakkını verdiği şeklinde yorumlanamaz.
Dipnotlar
Temel Haklar Şartı, AB vatandaşlarının temel haklarını ve
AB’nin vatandaşlarına karşı sorumluluklarını düzenliyor. Belge 13-14 Ekim
2000’de Fransa’nın Biarritz kentinde gerçekleşen AB zirvesinde devlet ve hükümet
başkanlarının bilgisine sunuldu ve kabul gördü.
Temel Haklar Şartı, 7-8 Aralık’taki "Nice Zirvesi"nde onaylandı.