Aşağıdaki bağlantı üzerinden makaleye ulaşabilirsiniz.
İnsanın Saadet ve Şekavetine Medar Kuvvet Kaynakları ve İşlevleri – Prof. Dr. Abdullah ADIGÜZEL
Özet
İnsan kâinatın en câmi bir meyvesi olduğu için kâinatı istilâ edecek bir
muhabbet, o meyvenin çekirdeği olan kalbine derc edilmiştir. Mahiyet-i insaniye,
şu kâinatın bir misal-i musağğarı olduğundan, adeta kâinatta ne varsa
insanda da numunesi bulunmaktadır. Bu mükemmeliyette yaratılan insana
yaratılış gayesi, görev ve sorumluluklarını anlaması için akıl ve irade
verilmiştir. Bu bağlamda insan bilen, irade eden, konuşan, gören, işiten, düşünüp
tedbir alan ve bu sayede kendinden daha güçlü varlıklara hâkim olabilen
bir yetenekte yaratılmıştır. Şu dünyaya misafireten gönderilen insanın
hayatını devam ettirebilmesi için kendisine çok zengin ve çeşitli yetenekler,
duygular, aza ve cihazat verilmiştir. İnsanoğlunun kendisine verilen bu
yetenekleri Cenab-ı Allah’ın kâinata koyduğu kanunlara uygun kullanması
yani Adetullah’a tabi olması onun saadetine medar olacağı gibi, aykırı kullanması
durumunda da dünya ve ahiretinin mahvına neden olabilir. İnsan
bedeninde iskân edilen ruhun yaşayabilmesi için üç kuvvet ihdas edilmiştir.
Bu kuvvetlerin birincisi, menfaatleri celp ve cezb için kuvve-i şeheviye-i
behimiyedir. İkincisi, zararlı şeyleri def için kuvve-i sebuiye-i gadabiyedir.
Üçüncüsü ise, nef’ ve zararı, iyi ve kötüyü birbirinden temyiz için kuvve-i
akliye-i melekliyedir. Bu kuvvet kaynaklarının kullanımı ifrat, tefrit ve vasat
olmak üzere üç mertebede gerçekleşmededir. Tefrit, eksiklik ve noksanlığı
ifade ederek bireyin olması gereken seviyenin gerisinde durması, makulden
uzaklaşması demektir. İfrat, ziyadelik ve aşırılığı ifade ederek bireyin,
olması gereken seviyeyi ileri boyuta doğru giderek aşması demektir. Vasat
ise tefrit ile ifratın orta noktasını ifade eden dosdoğru yol demektir. Yani
bireyin ölçülü, dengeli olması ve iffet, şeçaat ve hikmet dairesinde yaşaması
demektir.
Anahtar Kelimeler: Saadet, şekavet, ifrat, tefrit, vasat
Sources And Functions Of Power Related To Human Happiness And Grievan
Abstract
Man is the most important fruit of the universe. A conversation that will
invade the universe is implanted in the heart, which is the core of that fruit.
Since man is an example of this universe, there is a sample of whatever exists
in the universe in man.The human being created with this perfection
has been given intelligence and will to understand the purpose, duties and
responsibilities of creation.In this context, human beings have been created
with a talent who knows, speaks, sees, hears, thinks and takes precautions,
and thus can dominate beings stronger than himself.In order for the person
sent to the world to continue his life, he has been given rich and varied talents,
emotions, members and equipment.Mankind uses these abilities given
to him in accordance with the laws Allah Almighty has put into the universe,
that is, it is subject to Adettullah.If it is used contrary to it, it may cause
the destruction of the world and the hereafter.There are three forces for the
human spirit to survive.The first of these forces are aspirations for the benefit
of human beings.The second is the anger force to defuse harmful things.
The third is the power of mind that separates good and bad from each other.
The use of these sources of force takes place in three levels: excessive desire,
unwillingness and mediocre.It means that the individual stays behind
the required level and moves away from the border by expressing the unwillingness,
deficiency and imperfection.By expressing excessive desire, excessiveness
and excess, it means that the individual gradually exceeds the level
he / she should be.Mediocre means the straight path expressing the midpoint
of tefrit and extremism. In other words, it means that the individual is
restrained, balanced and within the chastity circle.
Keywords: Happiness, complaint, excessive desire, reluctance, mediocre